Antoine HORENBEEK
Inhoud
De sleutelbegrippen begrijpen: carport, garage, afdak
Bouwvergunning: wanneer is het verplicht?
Wat zijn de risico's van het bouwen van een carport of garage zonder vergunning?
Hoe kun je controleren of je carport of garage in overtreding is?
Welke stappen moet ik nemen om een illegale carport of garage te legaliseren?
Het installeren van een carport of het ombouwen van een garage zonder bouwvergunning is een van de meest voorkomende fouten... en een van de meest riskante voor huiseigenaren. Zonder voorafgaande toestemming kunnen deze constructies een inbreuk vormen op de stedenbouwkundige voorschriften, je blootstellen aan boetes en een toekomstige doorverkoop blokkeren.
Voor een carport of garage gelden strikte voorwaarden op het gebied van oppervlakte, locatie, hoogte en afstand tot de erfgrens.
Regularisatie is vaak mogelijk, maar vereist een rigoureuze en uitgebreide aanpak. Deze gids helpt je om de precieze regels die van toepassing zijn te identificeren, de nalevingsprocedures te begrijpen en je eigendom te beschermen tegen onaangename administratieve verrassingen.
In het Belgische stedenbouwkundige jargon is een carport een lichte structuur zonder massieve muren, ontworpen om voertuigen onderdak te bieden.
Volgens de Code du Développement Territorial (CoDT) is dit een bijkomend onderdak, open aan ten minste één kant, gebouwd met materialen die gemakkelijker te demonteren zijn dan een gemetselde garage. Meestal worden hout, metaal of andere lichte materialen gebruikt. Het is dus geen woonruimte en ook geen gebouw in de strikte zin van het woord, wat een directe invloed heeft op de vereiste administratieve procedures.
De "klassieke" garage is een gesloten, stevige constructie met goed verankerde funderingen. Hij past in de bebouwde omgeving en maakt integraal deel uit van de bijgebouwen van het huis. Voor een garage van dit type is bijna altijd een bouwvergunning nodig.
Aan de andere kant kan een demonteerbaar afdak, zelfs als het een "garage" wordt genoemd, als tijdelijk of mobiel worden beschouwd als het niet aan de grond is bevestigd en geen elektriciteitsaansluitingen heeft. Dit onderscheid is verre van onbeduidend en bepaalt of er al dan niet een bouwvergunning nodig is.
In de stedenbouw wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen deze soorten bijgebouwen. De carport is een open bijgebouw voor het parkeren van voertuigen. De garage, die massiever en omheind is, vervult dezelfde rol maar is onderworpen aan strengere voorschriften. Tuinhuisjes daarentegen zijn voorbehouden voor het opbergen van gereedschap en niet-gemotoriseerd materiaal en worden niet gebruikt voor woon- of werkdoeleinden.
Voor elk van deze overkappingen gelden andere criteria: maximale hoogte, voetafdruk, afstanden die gerespecteerd moeten worden en mogelijke uitzonderingen.
In bepaalde situaties is het heel goed mogelijk om een carport of kleine garage te installeren zonder bouwvergunning, op voorwaarde dat aan bepaalde zeer strikte criteria wordt voldaan.
Deze voorwaarden variëren afhankelijk van de regio, maar over het algemeen gelden dezelfde beperkingen: maximale oppervlakte (vaak tussen 20 en 40 m²), geringe hoogte (3,5 m of minder), onopvallende ligging(onder in de tuin, buiten een beschermd gebied) en vooral geen structurele wijzigingen aan het bestaande hoofdgebouw.
Als je ook maar aan één van deze punten niet voldoet, heb je een rijbewijs nodig.
Antoine HORENBEEK
Zodra je het hebt over een gemetselde garage, een carport aan een zij- of voorgevel, of een bouwwerk dat het aanzicht zichtbaar vanaf de openbare ruimte verandert, moet je een bouwvergunning aanvragen.
Hetzelfde geldt voor een uitbreiding, een verandering van gebruik of werkzaamheden aan openingen (deuren, ramen). Er worden veel fouten gemaakt wanneer een "bescheiden" geachte carport aan de voorgevel wordt geïnstalleerd: ook al is deze klein, hij wordt zichtbaar en daarom is er een bouwvergunning voor nodig.
Hoewel België een klein land is, verschillen de regels sterk van regio tot regio.
In Wallonië hangt alles af van het CoDT; in Brussel van het CoBAT en de RRU; in Vlaanderen van het VCRO.
De criteria voor vrijstelling, de opgelegde afmetingen, de minimumafstanden tot aangrenzende grenzen en de specifieke verplichtingen in beschermde gebieden kunnen sterk variëren. Plaatsing in gebieden die zichtbaar zijn vanaf de straat of de voorkant van een gebouw is in sommige regio's veel restrictiever dan in andere.
De bestemming van de zone volgens het sectorplan heeft een grote invloed op wat je kunt doen. Een carport in een landbouwzone of een garage in een natuurzone zal het veel moeilijker hebben om een vergunning te krijgen dan in een woonzone.
Bovendien kunnen plaatselijke stedenbouwkundige voorschriften (RCU) verplichte gevel- of dakkleuren opleggen, of simpelweg bepaalde constructies weigeren die zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte. Raadpleeg altijd eerst deze plaatselijke voorschriften, die vaak over het hoofd worden gezien.
Een serre bouwen zonder bouwvergunning kan veel ernstigere gevolgen hebben dan je misschien denkt. Bij een inspectie riskeer je administratieve boetes van een paar honderd tot enkele duizenden euro's, afhankelijk van de ernst van de overtreding en het beleid van je gemeente.
Maar dat is niet alles: de gemeente kan ook eisen dat je de situatie binnen een bepaalde periode regulariseert, of zelfs de volledige sloop van het bouwwerk eisen als het niet aan de regels voldoet.
Bovendien kan een niet-conforme serre de verkoop van je woning blokkeren: een notaris kan weigeren de akte te ondertekenen totdat de situatie is verholpen.
Tot slot hebben je buren het recht om een klacht in te dienen als het gebouw hun comfort verstoort of wettelijke afstanden schendt; ze kunnen zelfs schadevergoeding eisen of aanpassingen eisen. Het is dus beter om het zekere voor het onzekere te nemen.
Het is een overtreding om te bouwen zonder bouwvergunning of buiten de geldende bouwvoorschriften om. Dit geldt zowel voor carports die te dicht bij een feestgrens worden geplaatst als voor gemetselde garages die in een verboden zone worden gebouwd.
Hetzelfde geldt als het bestaande gebouw niet voldoet aan de bouwvergunning. Deze overtredingen kunnen worden geregistreerd door de lokale autoriteiten of gemeld door een buurman, een potentiële koper... of zelfs een waakzame makelaar.
Illegale carports kunnen meer betekenen dan een eenvoudige oproep tot de orde: boetes, dagelijkse dwangsommen, weigering om de situatie recht te zetten of zelfs inbeslagname door de rechtbank zijn allemaal mogelijke gevolgen.
Afhankelijk van de regio en de ernst van de overtreding kunnen straffen variëren van een eenvoudige waarschuwing tot een hoorzitting voor de rechter.
Voor meer informatie over deze situaties en hun gevolgen verwijzen we naar onze speciale publicatie over planningsovertredingen.
Als het niet mogelijk is om de situatie te regulariseren (bouw in een onbebouwbaar gebied, niet-naleving van de voorgeschreven afstanden, enz.), kunnen de autoriteiten eisen dat de site wordt afgebroken of hersteld, op kosten van de eigenaar.
En als er niets wordt gedaan, kan het werk zelfs ambtshalve worden uitgevoerd, met verhaal van de kosten. Deze situaties zijn niet ongewoon, vooral in gevoelige gebieden.
Een carport zonder bouwvergunning kan een echt struikelblok zijn bij de verkoop van een woning. Eventuele onregelmatigheden moeten worden gemeld op het moment van ondertekening.
Het kan de prijs verlagen, de transactie vertragen of ertoe leiden dat de verkoop helemaal niet doorgaat. Notarissen en makelaars controleren tegenwoordig systematisch of een woning voldoet aan de stedenbouwkundige voorschriften. Dit is een goede reden om vooruit te plannen en dingen te regelen in plaats van overhaaste reparaties uit te voeren.
Een aanverwant onderwerp: Heb je een vergunning nodig om een hek of muur rond je eigendom te bouwen?
Het eerste wat je moet doen is het bouwdossier bij de gemeente raadplegen. Het moet alle bouwvergunningen bevatten die zijn verleend, alle plannen die zijn ingediend en alle correspondentie die is uitgewisseld met de autoriteiten.
De kadastrale kaart, die vaak als eerste wordt geraadpleegd, biedt geen garantie voor wettigheid, alleen voor het fysieke bestaan van het bouwwerk. Je moet ook eventuele notariële akten, splitsingsplannen of oude vergunningen controleren waarin het bouwwerk wordt genoemd.
Antoine HORENBEEK
Geen spoor in de plannen? Ontbrekende structuur in de vergunningen? Geen gestempelde plannen die de feitelijke constructie laten zien? Twijfels zijn toegestaan en vaak terecht.
Een vergelijking tussen de oude versies van de plannen en de huidige staat van de site zal vaak eventuele inbreuken aan het licht brengen. Het is ook essentieel om het waarschijnlijke jaar van de wijziging vast te stellen: dit zal bepalen of het al dan niet kan worden gecorrigeerd.
Elke gemeente heeft zijn eigen stedenbouwkundige voorschriften. Deze regels bepalen vergunningen op basis van zone, hoogte, materialen en zelfs het gebruik van je carport of garage.
De analyse beperkt zich niet tot de huidige situatie: stedenbouw wordt ook beoordeeld op basis van de bouwdatum. Wat vandaag conform is, was vroeger niet noodzakelijk conform, en omgekeerd. Een diepgaande, historische en contextuele benadering is daarom essentieel.
Elk regularisatieproject begint met een grondige audit.
Een expert (architect, stadsplanner) bezoekt de locatie, maakt een lijst van bestaande gebouwen, raadpleegt oude vergunningen en stelt een conformiteitsanalyse voor.
Het doel? Nagaan of het mogelijk is om de situatie te regulariseren, onder welke voorwaarden en met welke mogelijke risico's op weigering.
Antoine HORENBEEK
Op basis van deze bevindingen wordt een planningsaanvraag opgesteld. Deze bevat bijgewerkte plannen, een motiveringsnota, foto's en soms zelfs een landschappelijke inpassingssimulatie.
Dit dossier wordt vervolgens ingediend bij de relevante autoriteiten, samen met een officiële aanvraag voor regularisatie.
Als je meer wilt weten over andere buitenconstructies, is deze publicatie over de stappen die nodig zijn voor het installeren van een pergola misschien interessant voor je.
Door een inbreuk op de planning te negeren, verdwijnt het probleem niet, maar door het tijdig op te lossen, neemt u de controle terug voordat een inspectie of klacht u daartoe dwingt. Bij Ubex weten we hoe we de regels kunnen ontwarren, een solide dossier kunnen samenstellen en de zaken stap voor stap kunnen regelen.
Om te weten te komen of voor je carport, garage of andere verbouwing een bouwvergunning nodig is en om een duidelijke analyse van je situatie te krijgen, maak je rechtstreeks een afspraak met ons team. Samen bespreken we uw eigendom, uw documenten (plannen, foto's, akten) en begeleiden we u naar een realistische... en wettelijke oplossing.
Ja, op een paar uitzonderingen na wordt een aangebouwde carport beschouwd als een aanbouw. Je hebt een bouwvergunning nodig, soms gevalideerd door een architect.
Over het algemeen minimaal 3 meter, tenzij je buurman schriftelijk akkoord gaat en onder bepaalde voorwaarden. Deze afstand is bedoeld om licht, ventilatie en uitzicht voor de buren te behouden.
Nee, niet systematisch. Voor het veranderen van het gebruik (bijvoorbeeld in een woonkamer) of het wijzigen van de constructie is een nieuwe vergunning nodig en vaak ook een nalevingscontrole.
Het zal worden onderworpen aan een strengere analyse: esthetische integratie, architecturale samenhang en soms de mening van de lokale planningsautoriteit. Toestemming wordt zelden automatisch verleend.
Auteur : CORNIL Olivier
UBEX Neem vandaag nog contact op voor een gratis adviesgesprek!
Laat je niet verrassen door veranderingen in de regelgeving. Anticipeer en handel samen met UBEXUw partner in vastgoedregelgeving.
Neem contact op met Ubex
Adressen Ubex
Louizalaan 523 B1050 Brussel
Chaussée de Marche 482 B5101 Namen
Rue Bois Gotha 98 B4000 Luik
Rue de Bart Haut 6 B6790 Aubange
Beekstraat 6 B9030 Gent
Copyright © SIZE+ srl 2025. Alle rechten voorbehouden.
